Zioła i przyprawy dla niemowląt

Bardzo często zadajecie mi pytania dotyczące ziół i przypraw:

Od kiedy można podawać niemowlakom przyprawy?

Jakie przyprawy będą bezpieczne dla niemowlaków?

Postanowiłam wreszcie zająć się tym tematem i napisać o tym artykuł. Sama jestem miłośniczką ziół, piję ich sporo i zauważyłam, że wychodzi mi to na zdrowie. Ukończyłam też studia podyplomowe z towaroznawstwa zielarskiego na SGGW i w przyszłości chcę się zająć uprawą ziół. Nie udzielam indywidualnych porad w tym zakresie, bo wymaga to jeszcze większej wiedzy i doświadczenia, ale pewne ogólne informacje o ziołach dla niemowląt mogę wam przekazać.

Od kiedy można dodawać przyprawy do dań dla niemowlaków?

Tak na prawdę nie jest to nigdzie określone kiedy i jakie zioła możemy wprowadzać do diety niemowlaka. Także musimy zdać się na własne wyczucie. Warto wziąć pod uwagę kilka kwestii:

Po pierwsze, gdy zaczynamy rozszerzanie diety naszemu niemowlakowi musimy pamiętać o tym, że do tej pory pił on wyłącznie mleko. Tak więc pokarmy stałe to dla niego bomba nowych smaków! Na początku więc sama marchewka czy kaszka manna na wodzie dostarcza mu super intensywnych wrażeń smakowych. Nam takie jedzeni wydawało by się mdłe, bo wiele już w życiu przeżyliśmy, spróbowaliśmy i nasz smak nie jest już tak wrażliwy jak smak dziecka.

Niektóre zioła działają silnie i mogą być niebezpieczne dla małych dzieci – warto wiedzieć które to i z nimi uważać.

Są zioła polecana dla niemowląt i małych dzieci.

Zioła nadają naszym potrawom nie tylko smak, ale także mają wiele właściwości prozdrowotnych – np. ułatwiają i regulują trawienie, działają przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, podnoszą odporność organizmu. Dostarczają także witamin i składników mineralnych i wielu związków prozdrowotnych jak flawonoidy, garbniki, pektyny, śluzy.

Maluch dostał już mini porcje ziół i innych przypraw, które jadła jego mama – gdy był jeszcze w jej brzuszku i gdy pił jej mleko. Dziś dużo mówi się o tym, że te mikro ilości na prawdę mają znaczenie – m.in. w zapobieganiu alergii u dzieci. Bobasy wystawiane są na mini porcje alergenów i ich organizm uczy się na nie reagować. Wszystko to dzieje się pod troskliwą maminą ochroną i z automatu.

Nie ma co bać się ziół – mają one cudowne właściwości i działają holistycznie – trzeba tylko używać ich z głową.

Biorąc pod uwagę powyższe punkty, zioła i przeprawy można wprowadzać do diety dziecka w następujący sposób:

Jak wprowadzać przyprawy do diety niemowlaka?

1. Startujemy z rozszerzaniem diety – podajemy dania jednoskładnikowe np. puree z marchewki, jabłko skrobane, kaszkę mannę, kaszkę jaglaną, ziemniaczka, brokuła, kalafiora, jajko itp.

2. Po 3-4 tygodniach, gdy dziecko dobrze sobie radzi, chętnie je, nic nas nie niepokoi, zaczynamy podawać dania dwu – trzy składnikowe nadal rozszerzając menu o nowe produkty. Podajemy pierwsze zupki, delikatne gulasze. itp., wtedy też możemy wprowadzać stopniowo przyprawy.

3. Do dań cięższych – bardzo dobrze dodawać przyprawy, by ułatwić trawienie. Np. kapusta + kminek, fasola + kminek lub majeranek, mięso czerwone + liść laurowy i majeranek itp.

4. Przykładowe dania z ziołami dla dziecka 7-8 miesięcznego:

• zupka jarzynowa (ziemniak, pietruszka, seler, masło) + koperek,
• kaszka manna z jabłkiem + cynamon,
• gulasz z mięsem (ziemniak, pietruszka, szynka wieprzowa) + lubczyk,
• risotto (ryż, marchewka, groszek, brokuł, oliwa) + natka pietruszki,
• barszczyk (ziemniak, marchewka, kapusta, buraki, oliwa) + kminek i majeranek.

Jakie przyprawy dla niemowlaka na początek?

Poniżej znajdziesz przyprawy najlepsze dla niemowlaków na start. Od nich możesz zacząć:

• koperek
• natka pietruszki,
• majeranek,
• kminek,
• lubczyk,
• anyż,
• cynamon.

Inne zioła, które też możesz podać swojemu niemowlakowi:

• oregano,
• tymianek,
• rozmaryn,
• bazylia,
• cząber,
• ziele angielskie,
• liść laurowy,
• kmin rzymski,
• kolendra,
• papryka słodka w proszku,
• wanilia,
• goździki,
• kurkuma,
• czosnek.

Rozszerzanie diety ma na celu dojście do tego, że dziecko je wszystko to co my. Oczywiście zakładając, że nasza dieta jest zdrowa 🙂 Po pewnym czasie powinniśmy więc dojść do gotowania wspólnych posiłków dla dziecka i reszty domowników. W diecie dziecka powinny znaleźć się więc wszystkie przyprawy, których używasz w swojej kuchni. Nie ma żadnych ustalonych ram czasowych, kiedy ma to nastąpić. W każdej rodzinie będzie wyglądało trochę inaczej. Ale po pewnym czasie możesz spokojnie podawać dziecku nawet te „mocniejsze” przyprawy, jak czosnek, kurkumę, curry, gałkę muszkatołową itp. Oczywiście zawsze zaczynając do małych ilości.

Czy mogę podawać herbatki ziołowe niemowlakowi?

Na wstępnie, jako porządny dietetyk dziecięcy, muszę Wam napisać, co zalecają eksperci w dziedzinie żywienia dzieci w sprawie napojów dla niemowlaków. Otóż Europejska Akademia Pediatrii zaleca, aby dzieciom do 12 miesiąc życia do picia podawać wyłącznie mleko (mleko matki lub modyfikowane) i wodę. Eksperci są bardzo wyczuleniu w temacie podawania maluchom soków, słodkich mlek i innych dosładzanych napojów. Wszelkie słodkie napoje niosą ze sobą ryzyko próchnicy, przyzwyczajenia dziecka do słodkiego smaku i rozwoju nadwagi i otyłość w późniejszym wieku. Z tego właśnie wynika ta dość surowa rekomendacja. Czy dotyczy to także podawania niesłodkich napojów? W tym ziół, czy samodzielnie przyrządzonych w domu wód owocowych czy kompotów bez dodatku cukru? Pewnie w dużo mniejszym stopniu. Maluch rzeczywiści w 1 roku życia nie potrzebuje oprócz mleka i wody żadnych innych napojów – a jedynie zdrowych, kalorycznych, gęstych odżywczo pokarmów stałych. Natomiast ja osobiście nie ograniczałbym sobie ani dzieciom możliwości korzystania z cudów natury, jakimi są zioła.

Jeśli chcesz podać swojemu dziecku herbatki ziołowe, to mam dla Ciebie kilka wskazówek:

• Nie muszą to być herbatki ziołowe dedykowane dzieciom, mogą być zwykłe herbaty ziołowe dla dorosłych.
• Najlepiej kupować zioła sypkie, zamiast tych w saszetkach.
• Zioła dobrej jakości kupisz w sklepie zielarskim lub aptece. Te z marketu zazwyczaj, choć nie zawsze, są niskiej jakości (mniej aromatyczne, mniej substancji czynnych, bardziej rozdrobnione, robione z surowców niskiej jakości itp.).
• Im mniej rozdrobnione i „zmielone” zioła, tym lepiej, np. w rumianku powinnaś widzieć kawałki kwiatków, a nie sam żółty pył.
• Staraj się nie kupować herbatek ziołowych granulowanych ani z dodatkiem aromatów, cukru i substancji słodzących. Popularną substancją słodząca w herbatkach dla niemowląt jest np. maltodekstryna, również skoncentrowany sok owocowy. Wiele już widziałam na prawdę kijowych produktów dla dzieci, nawet herbatkę ziołową złożoną w 90% z cukru i glukozy. Także staraj się czytać skład i nie kierować tylko i wyłącznie uśmiechniętym bobasem na opakowaniu. Może i uśmiechnie się, jak podasz mu super słodką herbatkę teraz, ale gdy przyzwyczai się zbytnio do cukru i jako nastolatek będzie walczył z otyłością, wtedy nie będzie mu już tak do śmiechu.
• Niemowlętom nie dosładzaj ziół.
• Gdy chcesz osiągnąć efekt leczniczy stosowanych ziół – skonsultuj się z doświadczonym fitoterapeutą lub chociaż ze sprzedawcą w sklepie zielarskim. Osoby prowadzące sklepy zielarskie musza być solidnie przeszkolone z właściwości ziół. Oczywiście możesz też zapytać się pediatry lub farmaceuty, jednak z mojego doświadczenia wynika, pediatrzy bagatelizują moc ziół, wybór ziół w aptece zazwyczaj jest dość ograniczony a wiedza farmaceutów w temacie ziół podstawowa.

Jakie herbatki ziołowe można podać niemowlakowi?

Herbatki ziołowe, które możesz podawać niemowlakom od czasu do czasu. W nawiasie ich działanie:

• rumianek (przeciwskurczowy, uspokajający, przeciwzapalny, odkażający, delikatnie przeczyszczający),
• melisa (uspokajająca, wzmacniająca, przeciwskurczowa, wiatropędna),
• majeranek (rozkurczowy, wiatropędny, żółciopędny, bakteriobójczy, dobry przy katarze),
• kminek (rozkurczowy, pobudzający trawienie, ogranicza nadmierny wzrost bakterii w przewodzie pokarmowym),
• anyż (ułatwia trawienie, łagodzi objawy kolki i wzdęć, przeciwbakteryjny, przeciwskurczowy),
• dzika róża (działania ogólnie wzmacniająco i witaminizująco),
• inne herbatki owocowe: malina, poziomka, aronia – działają witaminizująco, uzupełniają dietę w witaminę C.

Jakich ziół unikać?

MIĘTA – herbatka miętowa to bardzo popularne i często stosowane u nas zioło. Olejek miętowy ma jednak dość silne działanie i wśród dzieci zdarzają się uczulenia na niego. Uczulenia mogą być lekkie takie, jak zaczerwienienie skóry, pokrzywka, czy ból głowy, ale też silne, jak wymioty czy obrzęk dróg oddechowych. Z tego powodu niemowlętom nie należy podawać wewnętrznie (w postaci herbatki) lub zewnętrznie (np. w postaci inhalacji) ani olejku miętowego, ani kropli miętowych. Natomiast mięta w postaci herbatki może być stosowana zwłaszcza w mieszankach lub gotowych preparatach, u starszych dzieci i młodzieży.

KOPER WŁOSKI – mimo, że był stosowany tradycyjnie i od zawsze przez nasze babki i prababki właśnie na kolki u niemowląt, obecnie zaleca się aby na niego uważać. Nie należy podawać go ani matkom karmiącym piersią ani dzieciom nawet aż do 4 roku życia. Naukowcy zauważyli że substancje czynne występujące w koprze włoskim mogą działać alergizująco i nawet rakotwórczo. Badania są wciąż w toku, ale do tej pory mamy zbyt mało danych, aby jednoznacznie stwierdzić, że koper włoski jest bezpieczny. Uwaga koper włoski to nie to samo co koperek! Koperek można bezpiecznie podawać maluchom, chodzi o koper włoski, który ma dużo mocniejszy i lekko anyżkowy aromat.